Magnes stały - cóż to takiego?

Odkryte na w latach osiemdziesiątych poprzedniego stulecia magnesy neodymowe są od 2009 roku najsilniejszym niedrogim rodzajem magnesu trwałego. Ich skuteczność, drobny wymiar oraz niewysoki koszt zainicjowały wielki rozwój w technice audio, w budowie napędów elektrycznych oraz wielu różnych branżach.
Neodymowe magnesy wykonane są ze stopu zwanego NdFeB - neodym, żelazo plus bor. Są w grupie magnesów metalowych wyprodukowanych z pierwiastków ziem rzadkich. Rozkład elektronów w pierwiastkach ziem rzadkich umożliwia im wytwarzać silne magnetyczne pole. Pierwiastki ziem rzadkich są kosztowne, ale pola magnetyczne są tak skuteczne, iż wystarczy budować naprawdę małe magnesy, a drobniejsze magnesy są w ostatecznym bilansie tańsze.
Podobnie niczym w przypadku pozostałych mocno magnetycznych budulców, magnesy neodymowe są kruche, więc wzbogaca się je o specjalną warstwę profilaktyczną z trwalszego metalu, takiego jak nikiel, czy bardziej plastycznego budulca, takiego jak plastik.
Współcześnie magnesy neodymowe powstają w bogatych klasach mocy od najniższej N24 do N55. Magnes N45 będzie posiadał pole 1,25 Tesli. Zbliża się to zatem do mocy magnetycznej leczniczych urządzeń do rezonansu magnetycznego, jakie zmuszają do posiadania szczególnego, wolnego od metalu lokum. Urządzenia takie mają magnesy, które działają z energią około 3 Tesli.
Jakiekolwiek materiały ferromagnetyczne gubią własny magnetyzm w efekcie nagrzewania; temperaturę, w której niszczą własny magnetyzm, nazywa się Punktem Curie. Magnesy neodymowe gubią własną moc w szczycie temperatur od 80 oC do 230 oC i jest to zależne od asortymentu magnesu. Wprawdzie najniższa temperatura jest wyższa niż temperatura pokojowa (25 stopni C), jest przecież niższa niż w przypadku wielu kolejnych produktów magnetycznych.
Neodymowe magnesy zapewniły stworzenie specjalistycznych słuchawek dousznych. Żeby mała wkładka słuchawkowa wykorzystywała właściwą moc, aby dźwięk brzmiał dobrze, magnesy w przetwornikach audio wymagają dużego pola magnetycznego. Choć douszne słuchawki występowały przed magnesami neodymowymi, nie wystarczały jednakże do odsłuchu o idealnej jakości. Mały rozmiar i dobra dokładność oddawanego dźwięku dousznych wkładek przyczyniły się do rozwoju odtwarzacza MP3.
Wiele pomysłów na wykorzystanie neodymowego magnesu wymyślili Hobbyści. Są używane nawet do sprzęgów w modelowych wagonach kolejowych , a przede wszystkim w napędach elektrycznych, które zastępują napędy spalinowe w modelach samolotów, łodzi i samochodów. Rzekomo to modelarze wpadli na praktyczny koncept, żeby przymocowane do półki w warsztacie magnesy służyły jako trzymaki do narzędzi.
Mocniejsze modele magnesów neodymowych generują określone ryzyka, o których warto powiedzieć. Dwa magnesy mogą przysunąć się wzajemnie z dostateczną siłą, aby się rozkruszyć czy nawet złamać palce, jeżeli ręka będzie akurat na drodze ich przyciągania. Zdarzają się połknięcia, dwa magnesy mogą zmiażdżyć przewód pokarmowy, wywołując ucisk i niebezpieczne obrażenia. Intensywne pola magnetyczne mogą utrudniać funkcjonowanie rozruszników serca. Ich pole magnetyczne jest również dostatecznie silne, by skasować informacje z nośnika na przykład z paska magnetycznego karty kredytowej czy z dysku. Magnesy neodymowe o okazałych rozmiarach nie powinny być przesyłane drogą powietrzną bowiem mogą zakłócać aktywność urządzeń nawigacyjnych samolotu.